Weer een nieuwe hype was ook mijn eerste gedachte. Dat is echter zeker niet zo. MVO zal steeds relevanter worden. De consument wordt wereldwijd steeds kritischer over de duurzaamheid van producten, productieomstandigheden en dienstverlening. De titel suggereert dat er een keuze gemaakt kan worden, maar de vraag is eigenlijk: Hoe is MVO, met de bestaande economische belangen en financiële verantwoordelijkheden, in te voeren? Nu zijn er diverse mogelijkheden om met MVO te starten. Met de bekende Lean methode, of het management tool MTM (Methods-Time Measurement), bent u wellicht al aardig van start gegaan.
Dit artikel is bedoeld voor meer inzicht in MVO. MVO dat leidt tot positievere klanten, loyale en productievere werknemers. Goed dus voor het imago van uw organisatie.
Eerst een toelichting op de gebruikte termen:
- Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
MVO is zoeken naar de balans tussen mens, milieu en winst (People, Planet, Profit). Als die balans niet goed is, lijdt een van deze 3 elementen eronder. MVO wordt gewaardeerd als dé manier van hedendaags en toekomstig produceren. Het is de manier waarop alle type organisaties zowel hun kernactiviteiten kunnen uitvoeren, als hun maatschappelijke verantwoordelijkheid kunnen nemen. Veel organisaties beschrijven hun activiteiten op dit terrein in een duurzaamheidsverslag. Dat is op vrijwillige basis, maar er wordt wel gebruik gemaakt van (internationale) richtlijnen. MVO is een manier waarop kleine en grote organisaties iets teruggeven aan de samenleving, zodat ook toekomstige generaties in hun behoeften kunnen voorzien. Kortom het is streven naar houdbaarheid van de maatschappij en aarde.
- Lean
Lean is een managementfilosofie die erop gericht is om maximale waarde voor de klant te realiseren met zo min mogelijk verspillingen. Anders gezegd: “Hoe kan de organisatie efficiënter werken?” Werken vanuit Lean betekent continu verbeterprocessen (CVP) uitvoeren. Zoals het analyseren en aanpassen van de organisatieprocessen, met het oog op de toegevoegde klantwaarde. Doel is steeds het verbruik van energie en materialen per productie eenheid te
verlagen. Dit kan ook worden bereikt door bijvoorbeeld minder uitval, afval en tussenvoorraden.
- MTM
MTM staat voor Methods-Time Measurement. MTM is een Systeem met Vooraf bepaalde Tijden (SVT). MTM vergroot de productiviteit door het zoeken en kiezen van de beste werkmethode. Wat ook mogelijk is in de ontwikkelfase van producten. Is de methode gekozen, dan worden aan de hand van tabellen eenvoudig de normtijden aan bijbehorende handelingen toegewezen.
Lean als inzet voor MVO
Het mooie van MVO is dat je klein kunt beginnen. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van hiertoe ontwikkelde richtlijnen. Er kan dus daar begonnen worden waar dit het beste bij de organisatie past. Daarna maken nieuwe stappen het mogelijk verder uit te groeien tot een MVO organisatie.
Een van die stappen kan het (al) toepassen van Lean zijn. Met Lean is het streven een efficiëntere organisatie door, zoals al is toegelicht, het vermijden van verspillingen. Het product of de dienst in een keer voortbrengen en direct in de gedefinieerde kwaliteit. Dit vermijdt uitval en/of nabewerkingen. Wat resulteert in meer productiecapaciteit, betrouwbare levertijden en lagere energiekosten. Deze structuur van werken past optimaal in het MVO beleid.
MVO gaat echter verder. Wat gebeurt er met het materiaal voor en na het productieproces? Optimaal is het dus de hele keten in dit proces te betrekken. Een passende aanvulling is de Cradle to Cradle gedachte: Naast composteren, (eigen) producten terugnemen en deze recyclen of upcyclen. Dit voorkomt materiaal schaarste en vermijdt hoge kosten, omdat geen nieuwe, vaak duurdere bronnen aangeboord moeten worden. Kosten voor vuilverwerking kunnen dalen. Materiaal verspillende vuilverbranding wordt overbodig. Bovendien levert hergebruik ook nieuwe banen op. Het materiaalverbruik wordt daarmee veel duurzamer.
Lean streeft naar simpele informatie om afwijkingen snel te constateren, waardoor direct ingrijpen mogelijk is. Processen worden optimaler, dankzij een open en minder bureaucratische cultuur. Medewerkers dragen zelf bij aan de verandercultuur zodat zij zichzelf verder kunnen ontwikkelen. Verspillen van kapitaal wordt vermeden.
De voornaamste reden waarom Lean wordt toegepast is een goed gebruik van het eigen kapitaal. Het gebruik van milieuveilige materialen, menswaardige inzet en betaling van medewerkers en toeleveranciers komen bij Lean niet aan bod. MVO staat ook voor goed gebruik van kapitaal, maar hierbij wordt dus veel breder gekeken. Bovendien geldt transparantie ook naar buiten. Voor een goed MVO beleid zijn daarom, naast Lean, aanvullende strategieën nodig. Om de resultaten, zoals nieuwe werkwijzen en productiviteitsverbeteringen voor de planning, inzichtelijk te maken kan MTM worden toegepast.
Tijd en methode: MTM ingezet voor MVO
Ook tijd kan verspild worden. Tijd kun je niet sparen, zoals bv. geld. Bovendien is gebruikte tijd voor altijd weg. Bij tijd is te denken aan wachttijden, ongunstige werkmethoden, onnodige transporten van goederen en onderdelen, correctie- of reparatiewerkzaamheden en onnodige handelingen (zoals iets na moeten navragen bij onduidelijkheden). Juist MTM is toegespitst op werkmethoden en productiviteit. Dit is tevens een perfecte aanvulling op Lean. Door het toepassen van MTM krijg je inzicht in optimale werkplekindelingen en ergonomische belastingen. MTM geeft mogelijkheden voor het verbeteren van de productiviteit en het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Hierbij gaat het bovendien om een menswaardige inzet, wat hoort bij het element mens. Samen met de elementen milieu en winst, dragen deze bij aan de balans van MVO.
Verdere implementatie mogelijkheden MVO
Na een start met Lean en MTM, kunnen verdere MVO activiteiten “op maat” worden nagestreefd. Want bij MVO staat voorop dat er geen eisen gelden. Wel is met behulp van richtlijnen te bepalen of en op welke manier MVO wordt geïmplementeerd. Ook de richtlijnen van ISO2600 kunnen daarbij als handvat dienen. Voordeel is dat internationaal dezelfde terminologie en definities worden gehanteerd.
Als basis zijn er wereldwijd 7 universele MVO-principes gedefinieerd. Deze dient de organisatie in acht te nemen bij het vormgeven van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Zoals bijvoorbeeld transparantie en respect voor de belangen van de stakeholders (belanghebbenden als industrie, overheid, vakbonden, e.d.). Vanuit deze basis zijn o.a. 7 MVO-kernthema’s vastgelegd. Een paar ervan zijn het milieu, mensenrechten en eerlijk zaken doen. Onder deze kernthema’s zijn 37 MVO onderwerpen verdeeld. Deze geven vervolgens de mogelijkheden weer voor een weloverwogen afweging en prioriteiten te stellen bij de (verdere) aanpak.
Daarnaast zijn vanuit de principes praktische werkwijzen afgeleid voor het praktisch implementeren van MVO. Deze zijn:
- Inzicht in de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de organisatie
- MVO-communicatie
- Vergroten van de geloofwaardigheid wat MVO betreft
- Relatie organisatiekarakteristieken en MVO
- Vrijwillige MVO-initiatieven en hulpmiddelen
- Beoordelen en verbeteren van de acties en werkwijzen van de organisatie m.b.t. MVO
Net zoals bij andere projecten is het hier ook van belang dat het management achter het MVO-beleid en de strategie staat en dit ook uitdraagt. Verder is tevens bekend dat het inzetten en vrijmaken van een MVO-manager en MVO-werkgroepen eveneens tot zinvol resultaat leidt. Twee belangrijke tools zijn daarbij te gebruiken:
- Stakeholdercommunicatiematrix (overzicht voor het sturen van overzichtelijk en frequent communiceren met betrokkenen, zowel binnen als buiten de organisatie)
- Implementatiematrix (stappenplan van de gekozen onderwerpen en prioriteiten voor verantwoordelijken en betrokkenen)
De van kwaliteits- en milieumanagementsystemen bekende PDCA-cyclus: plan, do, check en act, is bij elke keuzestap een handig hulpmiddel om MVO stapsgewijs op een hoger niveau te brengen.
Welke resultaten zijn te verwachten door MVO implementatie?
Er ontstaat meer draagvlak, wat tot uiting komt in een:
- verbeterde concurrentiepositie
- verbeterde relatie met de stakeholders
- verhoogde loyaliteit van medewerkers
- betere mogelijkheden om nieuwe werknemers, klanten en investeerders aan te trekken en te behouden
- grotere geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van MVO-activiteiten
MVO, waarbij bv. Lean, MTM en passend beleid ingezet worden, is niet alleen voor klanten, maar ook voor (potentiële) werknemers aantrekkelijk. MVO is de keuze voor efficiëntie en continuïteit van de organisatie. Mede dankzij het belangrijke streven naar houdbaarheid van de maatschappij en aarde. Kortom: MVO loont!